Relacje społeczne są ważne w życiu każdego człowieka bez względu na wiek.
Szczególne znaczenie mają one jednak w wieku dorastania i zdobywania pierwszych doświadczeń. Kontakty rówieśnicze wpływają na samoocenę Dziecka, pozytywnie bądź negatywnie, w zależności od tego, jak Dziecko realizuje tę sferę swojego życia. Jeśli otoczone jest kolegami i koleżankami, wówczas z dużą dozą prawdopodobieństwa, jego wiara we własne możliwości jest większa. Dziecko realizując się w kontaktach społecznych ma także szansę odkrywać swoją rolę społeczną i siebie samego – swoje mocne i słabsze strony, potrzeby w relacjach z innymi, a także uczyć się konstruktywnego wyrażania emocji i rozwiązywania sytuacji problemowych. Rozwijają się Jego umiejętności społeczne, które w życiu dorosłym są niezwykle ważne zarówno w sferze prywatnej, jak i zawodowej.
Jak wspierać Dziecko w budowaniu relacji rówieśniczych?
Bardzo ważną kwestią, na którą mogą mieć wpływ Rodzice, jest stwarzanie Dziecku możliwości do poznawania się z innymi, a więc zachęcanie do wszelkich aktywności, które łączą się ze spotkaniami z rówieśnikami, współpracą lub inną formą spędzania czasu w grupie rówieśniczej. Może to być wspólne wyjście na spacer, uczęszczanie na dodatkowe zajęcia pozalekcyjne czy też zwyczajna zabawa. Kolejnym wątkiem jest uczenie Dziecka zainteresowania innymi, a więc wzmacnianie w Nim ciekawości drugim człowiekiem, jego sposobem postrzegania rzeczywistości, sposobem zachowania, pasjami czy talentami. Uczy to Dziecko postawy cechującej się otwartością i ciekawością wobec innych. Rodzice mogą także uczyć Je umiejętności słuchania, a więc dostrzeżenia i zauważenia swojego kolegi bądź koleżanki i nauczenia się, że podczas rozmowy jest on tak samo ważny, jak i Ono. Niezwykle istotną, i idącą za tym, zdolnością jest umiejętność empatyzowania, czyli dostrzeżenia cudzej perspektywy pojmowania rzeczywistości i świata przeżyć. Stanowi ona fundament rozumienia drugiego człowieka, zdolności do współodczuwania, a pp,także wzmacnia w Dziecku chęć udzielenia wsparcia lub bycia pomocnym. Kluczowym jest również wskazanie Dziecku, że każdy z nas popełnia błędy i nie jest doskonały, ale tym, co sprawia, że takie sytuacje są dla nas rozwijające jest umiejętność przyznania się do winy. Wiele zależy również od postaw społecznych Rodziców, które Dziecko ma szansę zaobserwować i jednocześnie uczyć się ich i wnosić w swoje życie. Warto wspomnieć także o roli, jaką odgrywają Rodzice wspierając samoocenę Dziecka – akcentując znaczenie jego mocnych stron, jednocześnie ośmielając i zachęcając Je do eksploracji świata i aktywnego uczestniczenia w życiu społecznym poprzez angażowanie się w relacje rówieśnicze.
Jak wspierać Dziecko w podtrzymywaniu relacji rówieśniczych?
Umiejętność podtrzymywania relacji jest bardzo ważną, a niekiedy i trudną zdolnością. Budując relacje każdy człowiek – mały czy duży – stara się pokazać od jakiej najlepszej „strony”, jednak często, gdy pojawiają się problemy czy konflikty – kontakty te zostają „wystawione na próbę”. Fundamentalnym zagadnieniem, w którym znaczący udział biorą Rodzice, jest poznawanie przez Dziecko wartości, jakimi są lojalność i szacunek wobec innych, tolerancja wobec inności, szczerość i uczciwość, a także życzliwość wobec drugiego człowieka. Dziecko kierujące się tymi wartościami w relacjach rówieśniczych ma szansę zjednać sobie przyjaciół i być samodzielne. Ważne jest także to, by uczyć Dziecko zdolności do pozytywnego rozwiązywania konfliktów i możliwość kompromisu (a więc takiego rozwiązania, które z jednej strony przyniesie satysfakcję obu ze stron, a z drugiej będzie wymagało przyznania czegoś drugiej osobie). Zagadnienie to ściśle związane jest z umiejętnością współpracy i uznania czyichś potrzeb w relacji, co jednocześnie sprawi, że Dziecko nauczy się uznawania innej perspektywy niż własna. Warto także zwrócić uwagę na znaczenie zdolności do adekwatnego i konstruktywnego wyrażania przez Dziecko trudnych emocji, tj. złość czy smutek. Złość bardzo często związana jest z frustracją potrzeb i „mówi” o czymś ważnym. Smutek, z kolei, stanowi informację o tym, co stanowi dla nas „utratę” bądź brak, a więc jego występowanie zwraca uwagę na to, co dla Dziecka jest istotne i Mu potrzebne. Każda z emocji, którymi dysponuje człowiek jest cenna i ważna. Kluczową kwestią jest jednak sposób, w jaki Dziecko okazuje te uczucia – nie przekraczając granic innych osób, kierując się wobec nich szacunkiem i nie raniąc ich uczuć. Ogromne znaczenie mają postawy i sposoby radzenia sobie z napięciem emocjonalnym Rodziców, których Dziecko uczy się poprzez obserwację.
Jak widać, relacje rówieśnicze stanowią ogromną rangę w życiu Dziecka. Niezwykle cenna i znacząca jest rola i udział Rodziców w ich budowaniu i podtrzymywaniu przez Dziecko. Ważne jest to, by Rodzice brali aktywny udział w życiu Dziecka będąc uważnymi na jego potrzeby czy problemy w radzeniu sobie z emocjami bądź w funkcjonowaniu w relacjach społecznych.